Rozmnażanie kotów

Jeszcze trwa kalendarzowa zima, ale nasze koty czują zbliżającą się wiosnę. Zaczyna się okres godowy tych zwierząt.
Występowanie rui u kotów jest związane z wydłużaniem się dnia w końcu stycznia-lutym. Ruje są cykliczne, pojawiają się co 14-21 dni w trakcie sezonu rozrodczego. Największa aktywność rujowa utrzymuje się od lutego do kwietnia, ale regularne cykle występują do późnej jesieni (październik, listopad). Niektóre kotki, zwłaszcza krótkowłose, mogą mieć cykle rujowe przez cały rok.
Pierwsza ruja pojawia się między 5. a 12. miesiącem życia. Jej dokładny termin zależy to od rasy (koty krótkowłose dojrzewają wcześniej), pory roku, oraz kondycji osobnika. U niektórych ras (np. u persów) pierwsza ruja może pojawić się nawet po 18. miesiącu życia.
Jak rozpoznać ruję u kotki? Najpierw kotka ociera głową i szyją o różne przedmioty i staje się bardziej towarzyska. W następnej fazie rui przyjmuje pozycję na wpół leżącą na mostku, z uniesioną tylną częścią ciała, z ogonem odsuniętym na bok. Tarza i wydaje charakterystyczne dźwięki, żeby zwrócić na siebie uwagę. Ruja trwa od 2 do nawet 19 dni.
Kocury osiągają dojrzałość płciową w wieku od 6-12 miesięcy. Zapach moczu kocura staje wtedy się intensywny, w charakterystyczny sposób znaczy on swoje terytorium: z uniesiony prosto nad grzbietem ogonem staje tyłem do miejsca, na które oddaje mocz małymi porcjami.
Owulacja u kotek jest indukowana, prowokowana kryciem przez samca. Podczas aktu kopulacyjnego na skutek podrażnienia receptorów pochwy przez rozszerzone prącie, dochodzi do wyrzutu hormonów wywołujących owulację.
Kotki powinno się rozmnażać między 2. a 5. rokiem życia. U starszych dochodzi do mniej regularnych cyklów. U kotek, które mają poniżej roku, mogą również występować nieregularne ruje. Zbyt młode matki mogą nie wykazywać jednak instynktu macierzyńskiego.
Kotki do krycia powinny być wprowadzane na terytorium kocura. Najlepiej dowieźć kotkę na kilkanaście dni przed kryciem, żeby zwierzęta przyzwyczaiły się do siebie. Kotka po skutecznym kryciu wydaje charakterystyczny krzyk i często atakuje kocura. Ciąża trwa od 62 do 71 dni. W miocie jednorazowo rodzi się średnio od 2 do 5 kociąt.
Objawy dojrzałości płciowej kotów są uciążliwe zarówno dla samych zwierząt, jak i ich właścicieli, dlatego jeżeli nie mamy zakładać hodowli kotów, najlepiej wysterylizować lub wykastrować pupila.
Sterylizacja chirurgiczna polega na podwiązaniu jajowodów (u kotek) lub podwiązaniu nasieniowodów (u kocurów) bez usuwania gonad i przydatków. Sterylizacja farmakologiczna to podawanie preparatów zawierających syntetyczne pochodne progesteronu tzw. progestageny, ale leki te mają działanie uboczne (mogą powodować ropomacicze, cukrzycę). Progestageny sprzyjają rozwojowi złośliwych guzów gruczołu mlekowego u kotek. Progestageny występują w postaci doustnej oraz iniekcyjnej. Kastracją nazywamy usunięcie jajników (owariektomia) lub usunięcie jajników i macicy (owariohisteriektomia) u kotek, a usunięcie jąder u kocurów - jest to najlepsza ze wszystkich omawianych metod zapobiegania rozmnażaniu się kotów. Kastrację kotek wykonuje się zazwyczaj między 5. a 12. miesiącem życia, a kocurów - między 7. a 12. miesiącem. Niektóre zwierzęta po kastracji stają się ospałe, mają wolniejszą przemianę materii i skłonność do tycia. Można temu zapobiec, nie przekarmiając zwierząt po zabiegu kastracji, zapewniając im dużo ruchu i bawiąc się z nimi.
lek. wet. Jarosław Balcerak
specjalista chirurgii weterynaryjnej
Lecznica weterynaryjna "AS" w Łodzi
KOT 3 - luty 2009
magazyn dla miłośników kotów.